Choroby z autoagresji, to rękawica rzucona współczesnej medycynie. Układ immunologiczny własne tkanki czy narządy z nieznanych dotąd powodów traktuje jak intruzów i rozpoczyna z nimi walkę (na podobnej zasadzie jak z wirusami czy bakteriami). Statystyki mówią, iż problem dotyczy 2-8% ludzi w skali całej populacji, a zapadalność dotyczy głównie kobiet (aż 75% przypadków). Jakie to choroby, i czy można, poza stosowaniem leków, w jakiś sposób sobie pomóc?
Choroba autoimmunologiczna – dlaczego ja?
Lista chorób autoimmunizacyjnych liczy już 80 pozycji. To m.in. choroby układowe tkanki łącznej, nadnerczy, tarczycy, nieswoiste zapalenia jelit, cukrzyca insulinozależna, sarkoidoza, choroby neurologiczne i skóry. Nie jest to katalog zamknięty, ponieważ zaatakowana może zostać każda komórka w organizmie człowieka.
Szacuje się także, że około 25 procent osób, choruje na więcej niż jedną chorobę autoimmunologiczną – tłumaczy się to szczególnie podatną pulą genową.
Choroby mają różną intensywność na przestrzeni czasu – od okresów zaostrzeń do remisji. Mimo iż często uciążliwe, to w zdecydowanej większości przypadków – pod pewnymi warunkami – można normalnie z nimi żyć.
Upośledzenie układu immunologicznego, i co dalej?
Na skutek działania cytokin prozapalnych dochodzi do reakcji zapalnej, upośledzenia funkcji limfocytów T w narządach limfatycznych, co powoduje zaburzenie rozpoznawalności własnych komórek. Kluczowe znaczenie mają tu ramiona układu immunologicznego – Th1 i Th2, których nierównowaga powoduje określone reakcje i objawy.
Wiedza na temat modelu dominacji jest ważna, gdyż poza stosowaniem leków, można wdrożyć odpowiedni plan żywienia, aktywności fizycznej czy suplementów, dzięki czemu leczenie może okazać się bardziej efektywne.
Dieta w stanach zapalnych
Przewaga Th1 oznacza nasilenie stanów zapalnych, w związku ze zwiększonym wydzielaniem cytokin prozapapalnych. Jest to charakterystyczne m.in. w Hashimoto, RZS, chorobie Alzcheimera, stwardnieniu rozsianym, toczniu, IBS, wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, chorobie Crohn’a, łuszczycy, PCOS, a także w przypadku nietolerancji pokaramowych typu Igg.
Jadłospis chorych powinien uwzględniać przede wszystkim (o ile nie została stwierdzona alergia lub nietolerancja pokarmowa) dobre tłuszcze (tłoczona na zimno oliwa z oliwek, olej z awokado, sezamu lub czarnuszki, tran), źródła węglowodanów, to ryż, soja, owoce: awokado, ananas, papaja, arbuz, jabłka, dozwolone są także: białko jajka, karob, musztarda.
Wiele korzyści może przynieść suplementacja witaminy D, kwasów omega 3, witaminy A, a ponadto spożywanie kurkumy, litu, vilcacory, oleju konopnego, nasion czarnuszki, aloesu, kofeiny, terapia Naltreksonem.
Dieta przy wzmożonym wydzielaniu przeciwciał
Przewaga Th2 charakteryzuje się zwiększoną produkcją przeciwciał, jest typowa m.in. w astmie, alergiach, egzemie, autyzmie, zespole Sjögrena, przewlekłym zmęczeniu, nietolerancji histaminy.
Odżywanie chorego (po uprzednim wykluczeniu alergii i nietolerancji pokarmowych) powinno obejmować produkty z niską zawartością lektyn (niewskazane są rośliny stączkowe, szczególnie soja oraz kasze). Zalecane jest spożywnie kiwi, kiełków brokuła, miodui inne produktów pszczelich dopuszcza się kawę i kakao oraz olej z czarnuszki. Należy unikać alkoholu.
Polecana suplementacja, to: olejek z oregano, ashwaganda, spirulina, likopen, resweratrol, kurkuma, colostrum. Niekorzystne działanie może mieć przyjmowanie dużych dawek witaminy D.
Dobre praktyki w chorobach autoimmunologicznych
- Rzucenie palenia. Palenie może zaostrzyć objawy choroby autoimmunologicznej.
- Redukcja stresu. Stres może być wyzwalaczem, może także zaostrzyć objawy niektórych chorób (stwardnienie rozsiane, toczeń). Blisko 80% osób biorących udział w badaniu Rheum Dis Clin North w 2000 roku, potwierdziło, że przed wystąpieniem choroby doświadczyło podwyższonego poziomu stresu.
- Dieta i aktywność fizyczna. Zdrowy styl życia, to najlepsza metoda ochrony zdrowia, w tym także układu odpornościowego. Zaleca się co najmniej 150 minut tygodniowo ćwiczeń o umiarkowanym stopniu natężenia (np. jada na rowerze, marszobiegi). Korzystny wpływ na zdrowie ma regulacja cyklu dobowego, a także ekspozycja na światło dzienne.
- Inne. Niekorzystny wpływ na stan zdrowia może mieć także BPA, czyli bisfenol A zawarty w plastiku, dlatego zalecana jest eliminacja plastiku z otoczenia chorego.
W ostatnim dziesięcioleciu nastąpiła prawdziwa rewolucja w dziedzinie immunologii, dlatego lekarze wierzą, że pewnego dnia nastąpi przełom w leczeniu chorych. Kwestią czasu jest, by pojawiły się leki, które będą modulować lub tłumić układ odpornościowy w sposób bardziej ukierunkowany.